Michał Kalinowicz
KALINOWICZ Michał (8 listopada 1908 Warszawa – po 1949),
aktor.
Był synem Aleksandra i Marii Kalinowiczów. W 1934 ukończył Wydział Sztuki Aktorskiej Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie. Na sezon 1934/35 zaangażował się do Teatru Ziemi Pomorskiej w Toruniu, gdzie zagrał takie role, jak: Jerzy (Towariszcz), Wiktor (Pan Jowialski), tytułowy Stefek, Bajkow (Dziady), Kusy (Zaczarowane koło). Z teatrem toruńskim wyjeżdżał na występy, m.in. do Płocka i Gdańska. W sezonie 1935/36 występował w teatrze Cyrulik Warszawski w Warszawie, a w 1936/37 grał w Teatrach Miejskich we Lwowie, m.in. Janka (Most), Alego (Hassan i jego złota droga do Samarkandu), Pierczyka (Potrójny z Plauta), Zdzisława (Ciotunia).
W sezonach 1937/38 i 1938/39 występował w Teatrze Ateneum w Warszawie jako: Anuczkin (Ożenek); Edek (Panna Maliczewska); „ujmujący szczerością” (według Boya) Józio (Szóste piętro); Olek (Dziewczyna z lasu); Damis (Świętoszek); Rejent (Cyrulik sewilski),
choć był na scenie nie dłużej niż minutę, pozostanie w pamięci,
pisał Kazimierz Wierzyński. W lutym 1939 na scenie Teatru Letniego wystąpił w Piosnce wujaszka, przedstawieniu Warsztatu Teatralnego Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej.
Po wybuchu II wojny światowej, wyjechał na Wołyń, do brata Georga Kalinowicza, który podawał się za ukraińskiego artystę; do czerwca 1941 występował w teatrze objazdowym pod kierownictwem H. Szary. Według akt Instytutu Pamięci Narodowej, mieszkał w Równem i oficjalnie pracował jako palacz w kinie (w piwnicach tego kina Niemcy zabijali więźniów). Prawdopodobnie w tym czasie podpisał volkslistę dla Ukraińców. Później, do maja 1944, przebywał we Lwowie, gdzie pracował jako kreślarz w firmie budowlanej. Następnie wyjechał do Warszawy i występował w jawnym teatrze Miniatury. Po upadku powstania warszawskiego, wywieziony został do obozu pracy koło Łodzi.
Po wojnie wrócił do Warszawy, na sezon 1946/47 zaangażował się do zespołu Miejskich Teatrów Dramatycznych i zagrał Wojtka (Wesele), ale już we wrześniu 1946, wobec poważnych zarzutów, związanych z podpisaniem listy Volksukrainer, przedstawionych w Związku Artystów Scen Polskich przez Dobiesława Damięckiego, zdecydowano przerwać jego występy. W 1949 figurował jednak jeszcze w spisie członków związku; według informacji ze Związku Artystów Scen Polskich wkrótce zmarł, natomiast według akt Instytutu Pamięci Narodowej prawdopodobnie wyjechał z Polski.
Bibliografia
Boy: Pisma t. 26–28; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Grzymała: Z t. warsz.; Koczanowicz s. 107, 108 (il.); Konarska-Pabiniak; Repertuar; Krasiński: T. Jaracza; Kwaskowski s. 154, 155, 163, 199; Mościcki: Teatry 1939 (il.); Osiński: Repertuar; Słonimski: Gwałt; Wierzyński: Wrażenia; Wilski: Szkolnictwo; Kur. Warsz. 1935 nr 294, 349, 1936 nr 39, 80, 1937 nr 284; Pam. Teatr. 1963 z. 1–4 s. 202 (tu błędnie Kalinowski), 1971 z. 3–4 s. 398, 1980 z. 3–4 s. 455; Scena i Widownia Warsz. 1948 nr 5; Scena Lwow. 1936/37 z. 5, 6; Tyg. Ilustr. 1939 nr 6 (il.); Akta: IPN, ZASP (fot.); Rymkiewicz: T. Powszechny.
Ikonografia
Fot. – Bibl. Nar., NAC.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
