Osoby

KAŁAMAJSKI Henryk (12 grudnia 1908 Elzanowo koło Bydgoszczy – 10 grudnia 1985 Toruń),

aktor-lalkarz. 

Był synem Leona Kałamajskiego i Heleny z Bronikowskich; mężem nauczycielki Heleny z domu Schofer. W 1930 ukończył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1932–34 studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, w 1934–39 pracował w banku w Toruniu. Działał tu w Akademickim Zespole Teatralnym, statystował w Teatrze Miejskim. Po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 był obrońcą Oksywia, po kapitulacji trafił do obozu jenieckiego, skąd chory i niezdolny do pracy, został w 1940 zwolniony; wrócił do Torunia. W lutym 1944, jako obywatel terenów włączonych do Rzeszy, został powołany do armii niemieckiej i wysłany do Francji; stąd w sierpniu 1944 uciekł do francuskich oddziałów partyzanckich, a pod koniec 1944 trafił do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. Po zakończeniu wojny, z polskim wojskiem przybył do Wielkiej Brytanii. Do Polski wrócił w 1947 i do 1954 pracował w Banku Rolnym w Toruniu i w Aleksandrowie Kujawskim. 

Od 5 stycznia 1954 do 30 września 1958 był aktorem Teatru Lalki i Aktora Baj Pomorski w Toruniu. Wystąpił m.in. jako: Maciek (Dom pod lipką), Egeusz i Ryjek (Sen nocy letniej), Ojciec Carlo (Buratino), Hjälmar Astrolog i Karl (Dzikie łabędzie), Król Gwoździk (Szewczyk Dratewka). W 1956 zdał eksternistyczny egzamin aktorski (lalkarski). W sezonach 1958/59 i 1959/60 grał w Teatrze Lalki i Aktora Marcinek w Poznaniu, np. Mikołaja (Młynek do kawy). W sezonie 1960/61 występował w Teatrze im. Horzycy w Toruniu, jako: Spój (Sen nocy letniej), Antoni (Rozdarte serce). W sezonach 1961/62–1972/73 był ponownie aktorem Teatru Lalki i Aktora Baj Pomorski w Toruniu. Zagrał takie role, jak: Tygrys i Sprzedawca (Mały tygrys, 1962), Nauczyciel (Niezwykłe przygody kapitana Guliwera, 1963), Strażnik (Farfurka królowej Bony, 1964), Gospodarz (Niebieski Dżok, 1966), Wujek, Księżyc i Hindus (Przygody gwiazdki, 1966), Sułtan (Cudowna lampa Aladyna, 1968), Profesor Grenius (Szarada profesora Greniusa, 1969), Burmistrz (Ballada o gdańskim iglarzu, 1972) oraz w przedstawieniach: Czarny rycerz Zawisza (1970), Czarodziejskie okulary (1972), Czy Pacydło to straszydło (1973). 

Bibliografia

Almanach 1985/86; Baj Pomorski. Dwudziestopięciolecie (il.); Teatr Lalki i Aktora w Poznaniu 1945–1970, Poznań 1970; Nowości – Dz. Toruński 1985 nr 202; Kur. Warsz. 1934 nr 264; Akta: T. Baj Pomorski Toruń, ZASP (fot.); Almanach 1944–59.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Henryk Kałamajski (12 XII 1908 Elzanowo k. Bydgoszczy - 12 X 1985 Toruń), aktor. Studiował w WSH w Poznaniu (1932-34), następnie pracował w banku w Toruniu (1934-39). Równocześnie działał tu w Akademickim Zespole Teatralnym, a we wrześniu 1934 wystąpił na scenie toruńskiego T. Miejskiego w "Sublokatorce" Grzymały-Siedleckiego. W czasie wojny był m.in. obrońcą Oksywia, w 1944 oficerem II Korpusu PSZ we Włoszech i Wielkiej Brytanii. Po powrocie do kraju pracował w Banku Rolnym, a następnie od 5 I 54 do 30 IX 58 był aktorem T. L. i A. Baj Pomorski w Toruniu. 13 IX 56 zdał w Krakowie eksternistyczny egzamin aktorski (lalkarski). W l. 1958-60 grał w T. L. i A. Marcinek w Poznaniu, w sez. 1960/61 w T. im. Horzycy w Toruniu (m.in. Spój w "Śnie nocy letniej" Shakespeare'a, Antoni w "Rozdartym sercu" Nestroy'a), w l. 1961-73 ponownie w Baju Pomorskim, po czym przeszedł na emeryturę. Grał m.in. Mikołaja ("Młynek do kawy" Gałczyńskiego), Kapitana ("Planeta nadziei" Broszkiewicza), Sprzedawcę ("Mały tygrys" Januszewskiej), Nauczyciela ("Niezwykle przygody kapitana Guliwera" Bebaka), Neptuna ("Flisak i przy dróżka" Januszewskiej). Źródło: Almanach sceny polskiej 1985/86. Tom XXVII. Wydawnictwo Naukowe PWN - Warszawa 1993.