Walka z banałem
II Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych R@Port w Gdyni. Pisze Jan Bończa-Szabłowski w Rzeczpospolitej.
Jury i widzowie tegorocznego festiwalu R@Port byli zgodni w ocenie. Zwycięzcą został "Bóg Niżyński", autorskie przedstawienie Piotra Tomaszuka zrealizowane w Teatrze Wierszalin.
Bezdyskusyjnie najciekawsze z przedstawień zakwalifikowanych do konkursu. Wyróżnienia przyznano "Osobistemu Jezusowi", autorskiemu spektaklowi Przemysława Wojcieszka zrealizowanemu w teatrze w Legnicy. Drugie zaś najbardziej zabawnemu - zdaniem Jacka Sieradzkiego - przedstawieniu festiwalu, czyli "Bombie" Macieja Kowalewskiego.
Ostatni dzień upłynął pod znakiem dwóch najmniej ciekawych spektakli oraz sesji różewiczowskiej. "Stara kobieta wysiaduje" Teatru Studio w Berlinie raziła patosem i manierycznością. Jednym z najgorszych spektakli "R@Portu" stały się "Dziady. Ekshumacja" [na zdjęciu], nastawione zapewne na wywołanie skandalu. Zarówno w warstwie plastycznej, jak i słownej. Kobieta z objawami depresji leżąca na łóżku w kołnierzu ortopedycznym okazała się panią Rollison, rockandrollowy koleś posądzony o romans z kobietami to ksiądz Piotr, palący papieros za papierosem buntownik z wyboru to Konrad, a jego towarzysze niedoli to stetryczali kombatanci opowiadający o dawnym heroizmie. Do tego dwie mocno erotyczne chórzystki śpiewające pieśni kościelne. A wszystko dzieje się we współczesnej kaplicy z szafą pancerną na przedmioty liturgiczne, przypominającą gigantyczne tabernakulum, które tu służy do przygotowania pieczystego.
Ładunek wybuchowy spółki Demirski i Strzępka z Teatru Polskiego we Wrocławiu okazał się niewypałem. Twórcy tego widowiska nie dali szansy na poważną dyskusję o patriotyzmie, religijności, o istotnych rozrachunkach z przeszłością. Tekst bowiem nie wychodzi poza gazetową doraźność. Razi miałkością, nuży. Banał goni banał.
Gdyński "R@Port" wymyślony przez Jacka Bunscha - cieszył się wielkim zainteresowaniem. Na większość spektakli brakowało wejściówek. Dobrym pomysłem było zaproszenie na festiwal wielu tłumaczy literatury polskiej, którzy, jak przyznają, mogli dzięki tej imprezie zrozumieć współczesnego Polaka.
